Tafelboom is een stichting in Utrecht die zich richt op het ambachtelijk, duurzaam en lokaal verwerken van het hout van gerooide Utrechtse stadsbomen.
- Verzaagt, droogt, archiveert en verwerkt gerooide stadsbomen uit Utrecht.
- Verkoopt stadshouten tafels, kleine stadshouten gebruiksvoorwerpen en stadshout.
- Organiseert activiteiten, workshops, cursussen, en Zaagdagen.
- Initieert kleine en grote artistieke en sociale projecten.
- Wil dat Utrechters het proces van boom tot tafel kunnen meebeleven.
Stadsbomen verwerken in de stad,
voor én met de bewoners van de stad!
Houtvoorraad, productie en verkoop
In nauwe samenwerking met de gemeente Utrecht ontvangt Tafelboom gekapte bomen uit de stad van bruikbare kwaliteit. Tafelboom zaagt de gerooide stadsbomen tot planken, droogt het hout en beheert zo een diverse voorraad stadshout. We streven ernaar om de paar maanden een verse lading droog hout in de werkplaats hebben. Tafelboom maakt tafels, bureaubladen, wandplanken, bankjes en kleinere gebruiksvoorwerpen zoals snijplanken, bankjes en speelblokken voor kinderen. Tafelboom biedt ook stadshout van verschillende houtsoorten te koop aan.
Meebeleven?
In de Tafelboomwerkplaats wordt hard gewerkt maar is er ook ruimte voor ontmoeting. Vanuit de werkplaats werken we aan stadshout-projecten voor Utrechters en verzorgen we verschillende activiteiten.
Kom kijken naar het hout en het houtbewerken, beleef het hele werkproces van boom tot tafel mee of vertel iets over de bomen bij jou in de buurt. Jong en oud is welkom op de vrijdagen tussen 9.00 en 17.00 uur.
Documentatie
Bij iedere tafel maakt Tafelboom een boomdocument met daarin een portret van de boom. Ook bij de kleinere producten wordt in een document de afkomst van het hout aangegeven. Alle bomen die Tafelboom verwerkt komen in het Tafelboom-Bomenregister en alle tafels die Tafelboom maakt staan in het Tafelboom-Tafelregister. Hiermee werkt Tafelboom aan stadsplattegronden waar zowel de herinnering aan de bomen een plek krijgen als ook de bestemming van het hout.
missie
Wij zetten ons in voor de ambachtelijke, duurzame en lokale verwerking van het stadshout uit Utrecht. In artistieke en sociale projecten willen we zowel de materiële waarde als ook de historische waarde en de emotionele waarde van de Utrechtse stadsbomen laten zien.
Stadshout is van iedereen
Tafelboom richt zich op alle facetten in het arbeidsproces van boom tot tafel: Zagen, drogen ontwerpen, archiveren en het realiseren van de ontwerpen in onze werkplaats. Tafelboom kiest ervoor om het hele werkproces zoveel mogelijk voor het Utrechts publiek toegankelijk te maken. Zo zagen we de stammen tijdens openbare Tafelboom-zaagdagen, staan er in verschillende stadsparken drooghuisjes waarin het stadshout ligt te drogen en is het hout in grote of kleine hoeveelheden te koop voor de Utrechters om zelf mee aan de slag te gaan.
Stadsbomen zijn van iedereen! We geven het proces van boom tot product zichtbaar vorm. We nemen iedere stadshout-vraag of voorstel serieus en kijken met elkaar naar de mogelijkheden.
Houtsnippers? of: stadshoutprojecten!
In Utrecht worden jaarlijks honderden bomen gekapt. Gekapte stadsbomen worden hoofdzakelijk verwerkt tot houtsnippers. Het is onze missie om de gekapte Utrechtse stadsbomen te behouden voor de stad als een gevarieerde houtvoorraad, waarmee we samen met Utrechters duurzame producten kunnen maken. De betekenis van iedere boom voor zijn omgeving willen we hierbij uitdragen en documenteren.
Het hout zien we als een waardevolle oogst voor de stad.
Iedere stam proberen we zo optimaal mogelijk te gebruiken.
Ontmoeten aan een tafel
Met onze lokaalgerichte productie en -projecten in een ‘open werkplaats’ hopen we te kunnen bijdragen aan de betrokkenheid van Utrechters bij hun leefomgeving. We streven ernaar dat onze werkplaats zich stevig wortelt in de stad en een plek is waar plezier, ontmoeting, arbeid, kunst, kennis, vakmanschap, leren en beleven samenkomen. Omdat tafels bij uitstek gebruiksvoorwerpen zijn die staan voor verbondenheid, samenzijn en ontmoeten, maken we tafels!
Onze speerpunten zijn: natuurbeleving, vakkundigheid, ontmoetingen tussen Utrechters, samenwerking met lokale partners, handenarbeid, een procesgerichte werkwijze en documentatie.
van boom tot tafel
Van boom tot tafel
Tafelboom richt zich op alle facetten in het arbeidsproces van boom tot tafel. We zagen de stammen, drogen de planken, archiveren de bomen, ontwerpen tafels (en andere producten) en realiseren de ontwerpen in onze werkplaats. Tafelboom kiest ervoor om het hele werkproces zoveel mogelijk voor het Utrechts publiek toegankelijk te maken. Zo zagen we de stammen tijdens openbare Tafelboom-zaagdagen, staan er in verschillende stadsparken drooghuisjes waarin het stadshout ligt te drogen.
Klik hieronder op iedere stap en bekijk het proces van boom tot product:
de bomen
Iedere boom wordt gecontroleerd en verzorgd door de gemeente Utrecht. Door ziekten van bomen en de veranderingen in de stadsplanning moeten er ieder jaar bomen worden gerooid.
Tafelboom bekijkt de vellijst van de gemeente en selecteert een deel van de bomen. Hierbij kijken we naar de volgende punten:
– De kwaliteit van het hout – bijv.: een mooie rechte stam of veel hout van de zelfde soort of een heel bijzondere boomsoort.
– De historische waarde van het hout/de boom – bijv.: een monumentale boom of een boom op een bijzondere plek.
– De betrokkenheid van een burger – bijv.: een Utrechter wil zelf energie stoppen in de verwerking van het hout omdat de boom voor diegene veel waarde heeft.
rooien en zagen
Veel bomen worden gerooid door de Gemeente. De gerooide bomen worden bij de Tafelboomwerkplaats gebracht. Wanneer er voldoende stammen bij Tafelboom liggen organiseren we een zogenaamde Zaagdag. We huren een mobiele boomzaag en met vereende krachten zagen we de stammen tot planken. Op een Zaagdag ben je van harte welkom om te komen kijken en/of helpen. Het is prachtig om te zien hoe een boom langzaam zichtbaar wordt aan de binnenkant. De Zaagdagen worden aangekondigd op de agenda.
drogen
Voordat het hout verwerkt kan worden voor binnen meubels moet het drogen. De eerste 1 a 2 jaar droogt het hout aan de wind in een drooghuis. De planken worden opgelat: Zo kan de wind tussen de planken door en het vocht meenemen. Hoe langer en rustiger het hout droogt hoe beter. Veel hout drogen we af in een speciale droogkamer in Woerden. In deze houtdroging worden de planken terug gedroogd tot een vochtpercentage van 10 tot 12%.
Tafelboom maakt het droogproces zichtbaar in de stad. Er staan op verschillende openbare plekken Tafelboom-drooghuisjes. Een bijzonder drooghuis is de Woodchapel in Leidsche Rijn. De Woodchapel is een kunstwerk van W. Speakman en beschilderd door G. Frieling.
verwerken
Tafelboom heeft een werkplaats waar het hout verwerkt wordt. Tafelboom ontwerpt en maakt zelf tafels en andere producten. We ontwerpen onze producten vanuit het hout. Het soort, de kwaliteit en de vorm en tekening van het hout geven richting aan het ontwerp.
We hebben stageplekken beschikbaar en ruimte voor vrijwilligers.
We geven ook workshops en cursussen voor jong en oud, om de kunst en het plezier van het houtbewerken door te kunnen geven.
tafel (én allerlei andere producten) + document
Van strak ontworpen design tafels tot robuuste buitentafel….. Maar ook snij/wand-planken, speelauto’s, bankjes, een sokkel voor een beeld, een klok, een kapstok, een krabpaal voor de poes en ga zo maar door. Er is al veel gemaakt van het stadshout de afgelopen jaren.
Bij iedere tafel hoort en boomducument (klein boekje) met daarin de gegevens, foto’s en verhalen van de boom waar de tafel van gemaakt is. Bij ieder ander product hoort een foldertje met de afbeelding van de boom en zijn gegevens.
projecten
projectenbanken voor de stadLodewijk-bankjeexpositie stadhuiseten en muziekburgemeesters tafeltafelbos
projecten
Tafelboom-projecten begeven zich op het snijvlak tussen ambacht, kunst en het thema ontmoeten. Met daarin altijd als leidend thema: de Utrechtse stadsbomen en het hout dat zij leveren na de kap; het verhaal dat zij altijd – groots of klein – met zich meedragen.
Voor actuele projecten bekijk de agenda of kijk zo nu en dan op facebook.
banken voor de stad
Zitten op stadshout in eigen stad? Dat kan al op een heel aantal plekken. Tafelboom maakte oa banken voor het Daalsepark, de Huis te Zuylenlaan, Pelikaanstraat en sinds kort kun je op 10 bankjes zitten verdeeld over Rotsoord. Regelmatig komt een bank-projecten tot stand door initiatieven en samenwerkingen met stadsbewoners. Ook een goed idee voor een bank in de stad van stadshout? Dan horen wij dat graag!
Lodewijk-bankje
Tjerk Ridder, een Utrechtse theatermaker, muzikant en schrijver heeft met zijn ezeltje Lodewijk afgelopen jaar de nieuwe culturele route het Martinuspad, van Parijs naar Groningen gelopen. Op zijn Bonne Route werd hij op veel plaatsten zeer gastvrij ontvangen. Voor een van deze plekken wilde Tjerk graag iets terug doen. Hij vroeg Tafelboom een cadeau te maken voor de Tallant Zorginstelling in Bolsward. We ontwierpen en maakten het zogenaamde Lodewijk-bankje, een verrijdbaar bankje waarop de mensen van de instelling en de omliggende buurt elkaar (vaker) kunnen ontmoeten. Ook organiseerden we een feestelijk middag waarop het bankje overhandigd werd. De buurt kon die middag snijplanken maken en er werden eindeloos veel pannenkoeken gebakken om samen van te smullen.
expositie stadhuis
Tafelboom was van maart tot september 2019 onderdeel van de expositie Groen in het Stadskantoor van Utrecht. Er was een paneel te bekijken met daarop informatie over onze werkwijze, met specifieke aandacht voor de Open Zaterdag. Het filmpje over de Open Zaterdag was te zien en er stond midden in de ontvangsthal een drooghuis, waarin twee stammen te drogen lagen.
eten en muziek
Omdat het zo goed toeven is op ons erf organiseren we dikwijls etentjes, festivalletjes of andere leuke samenkomsten. Vaak met live muziek, home made bio eten en/of dingen om te doen: Broodjes bakken, trekkerband-rollen, skelterkarten, houtzagen met een trekzaag, plantenbakken-immeren, kerstal-timmeren enz. Regelmatig ook ism onze buren: kinderboerderij Nieuw Rotsoord, VTV-Briljant, Leen, Tivoli de Helling en andere Rotsoord vrienden.
Voor diners met eten uit onze Rotsoord-keuken informeer naar Janneke en/of Anne Marije – www.annemarije.net
burgemeestestafel
Er zijn twee burgemeesterstafels.
– De ene tafel is gemaakt in 2010 voor A. Wolfsen, toen burgemeester van Utrecht. Ingmar Heyzte, toenmalig stadsdichter, heeft speciaal voor de tafel een gedicht geschreven met het aantal tekens dat nodig is om het hele blad rondom te vullen. Het gedicht is opgenomen in de dichtbundel ‘Utrecht voor gevorderden – De domstad in 49 nieuwe gedichten’ van Ingmar Heytze. Klik hier om het gedicht te lezen.
– De andere tafel staat in de vergaderkamer van de huidige burgemeester Dhr. J. van Zanen. Een vergadertafel voor 24 personen, gemaakt van de oudste iep van Nederland die op het Moreelsepark heeft gestaan.
tafelbos
Tafelbos was een project dat tot stand kwam in samenwerking met de Vrede van Utrecht. Tafelbos liep van april 2011 tot en met de herfst van 2013. Binnen het Tafelbosproject maakten we van 16 stadsbomen 18 tafels voor openbare plekken in de stad. Iedere stap in het proces van boom tot tafel hebben we in samenwerking met buurtbewoners gedaan.
We hebben gezaagd, drooghuizen getimmerd, planken opgelat, schetsontwerpen voor de tafels gemaakt, plekken gevonden waar de tafels moesten komen te staan, 18 tafelboeken gebonden, geoefend tijdens workshops en in één weekend met meer dan 70 mensen in 7 werkplaatsen de 18 tafels van het Tafelbos gemaakt.
organisatie
Tafelboom is opgericht in 2009 door Ruth van Andel, Egbert Boerma en Jurrian van den Haak. In 2011 heeft de stichting een onafhankelijk bestuur gekregen.
Dagelijkse leiding
Ruth van Andel
Egbert Boerma
Tafelboomkeuken
Op het erf van Tafelboom is ook een keuken. Vanuit deze keuken kookt Janneke Boerma heerlijke quiches.
Iedere donderdag en vrijdag verkoop vanuit de keuken tussen 15.30 en 18.00 uur.
Alles bio, home made en met zorg bereid.
Bestuur:
Emile Miedema – secretaris – planemos.nl
Willem Westermann – penningmeester
Richel Lubbers – voorzitter – richellubbersarchitecten.nl
Floor Tinga – floortinga.com
Annemiek Rijckenberg